Polacy pochodzenia żydowskiego

   W niespełna rok po przyjeździe Bułhaków do Vancouveru i również dzięki pomocy Chiune Sugihary, przez Związek Ra-dziecki i Japonię dotarła do Vancouveru rodzina adwokata Jakuba Kaliskiego, także żołnierza wojny polsko-bolszewickiej, a później członka Rady Adwokackiej w Warszawie, i wreszcie uciekiniera przed Hitlerem. Jakub Kaliski był już wówczas nie najmłodszy, pierwszą pracę fizyczną znalazł na kolei, ale była za ciężka, więc podjął pracę w pralni. Przepracował tam parę lat, zanim został agentem ubezpieczeniowym w London Life Insurance Co. Po jakimś czasie znów zmienił zawód, zostając wspólnikiem w Tecumseh Lumber & Standard Lumber Co. Dopiero na starość powrócił do swego pierwotnego zawodu notariusza i otworzył w Vancouverze kancelarię notarialną. Był człowiekiem pogodnym, obdarzonym dużym poczuciem humoru, wytrwałym i jednocześnie chętnym do pomocy. Kiedy w latach 1947-1951 do Vancouveru napływali polscy imigranci i proboszcz jedynej polskiej parafii, ks. Franciszek Kosakiewicz, był głównym inspiratorem pomocy w szukaniu dla nich miejsca zamieszkania i pracy, Jakub Kaliski wraz z nowo przybyłym imigrantem Włodzimierzem Czetwertyńskim uruchomili na terenie plebanii tymczasowe biuro pomocy imigrantom w tym zakresie. Nieco później zaproponowali ks. Franciszkowi Kosa-kiewiczowi założenie Polskiej Kasy Kredytowej (Polish Credit Union) dla Polaków na terenie plebanii św. Kazimierza, co „ksiądz Franek” podchwycił. W rezultacie Polska Kasa Kre-dytowa przez wiele lat była ważną instytucją, która ułatwiała Polakom osiadłym w Vancouverze odkładanie oszczędności oraz planowanie prywatnych inwestycji. Obydwaj ci społecznicy byli także organizatorami Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Oddziału Brytyjskiej Kolumbii - pierwszym prezesem nowo powstałego Oddziału został Włodzimierz Czetwertyński.

   Pracując społecznie, Jakub Kaliski często pomagał rozwią-zywać problemy i sporne sprawy Polonii oraz udzielał się w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, w którym był członkiem Sądu Koleżeńskiego. Był także członkiem Kongresu Polonii Kanadyjskiej i, jak pisze Miłosława Boska, „wypracował wieloletni okres rozkwitu organizacji polonijnych.” [1] Będąc aktywnym działaczem SPK, brał udział w „Wieczorkach przy mikrofonie” - audycjach rozrywkowych, w których śpiewał ułożone przez siebie kuplety, rozśmieszając słuchaczy. Był polskim patriotą, który nie szczędził sił i czasu na przygo-towywanie uroczystości polonijnych lub organizowanie akcji pomocy społeczeństwu polskiemu, takich na przykład, jak „Chleb dla Polski”.

   Nie wiadomo, ilu innym Polakom lub Żydom udało się sko-rzystać z życzliwości Chiune Sugihary. Jeszcze przed atakiem Hitlera na Związek Radziecki, do Kanady przyjechała w 1941 roku grupa około 150 osób pochodzenia żydowskiego. Zdążyli wsiąść do transsyberyjskiego pociągu i po szczęśliwym przy-byciu do Władywostoku znaleźć statek płynący do Japonii, gdzie otrzymali wizy kanadyjskie oraz azyl w Kanadzie. Przeważnie byli to polscy lekarze, adwokaci, ekonomiści lub inżynierowie. W Kanadzie, tak jak wszyscy inni uciekinierzy, zaczynali od pracy fizycznej. Niektórzy z nich nigdy nie zdołali powrócić do swoich pierwotnych zawodów. Ale, jak sami przyznawali, ucieczką z Polski uratowali życie sobie i swoim rodzinom.