Olsztyn to piękna stolica województwa
warmińsko - mazurskiego, stanowiąca ważny
węzeł komunikacyjny regionu i świetną bazę
wypadową na Mazury.
Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku
1334, kiedy to Henryk von Luter założył w
zakolu rzeki Łyny drewniano-ziemną strażnicę
puszczańską, nadając jej nazwę Allenstein
(Gród nad Łyną, Alna znaczy "łania", to
pruska nazwa Łyny). Prawa miejskie oraz
nazwę "Allenstein" (dla Polaków był to
Holstin, a później Olstyn, ale wymawiano tę
nazwę tak jak dzisiaj – Olsztyn) zostały
nadane 31 października 1353 roku przez
diecezjalną Kapitułę Warmińską.
Zamek Kapituły w Olsztynie
W
ostatnich latach XIX wieku i na początku XX
wzniesiono nowe gmachy publiczne, między
innymi nowy ratusz w stylu holenderskiego
renesansu, neogotyckie kościoły
Najświętszego Serca Pana Jezusa i św.
Józefa, siedzibę rejencji, zbudowano też
nowoczesne dzielnice mieszkaniowe. W roku
1890 położono instalację gazową, a w 1892
zadzwonił pierwszy telefon, sześć lat
później doszedł nowoczesny wodociąg i
kanalizację, a w 1907 – elektryczność. Na
ulicach pojawiły się tramwaje, a niewiele
później otwarto lotnisko.
W 1914 r. miasto zostało na krótko zajęte
przez wojska rosyjskie, które wycofały się z
miasta po klęsce w bitwie pod Tannenbergiem.
Po I wojnie światowej o przyszłej
przynależności państwowej południowej części
Prus Wschodnich zadecydował plebiscyt z 11
lipca 1920. 97,8% głosujących w Olsztynie
opowiedziało się za pozostaniem miasta przy
Niemczech. Pod rządami Hitlera wokół miasta
powstał krąg osiedli powiązanych ze
śródmieściem terenami zielonymi. W roku 1939
mieszkało tu ponad 50 tys. osób.
22 stycznia 1945 Olsztyn zajęła Armia
Czerwona, po kilku dniach stacjonowania
żołnierze radzieccy podpalili miasto –
zniszczeniu uległo ok. 40% zabudowy. 21
marca 1945 o godz. 12.00 Jakub Prawin jako
Pełnomocnik Rządu na Okręg
Warmińsko-Mazurski przejął administrację
Warmii i Mazur. Pozostała w Olsztynie
ludność niemieckojęzyczna uległa
wysiedleniu, na jej miejsce stopniowo
napływali polscy osadnicy. W 1946 miasto
liczyło 23 tys. mieszkańców, a w 1950 – 45
tys.
Olsztyn- Teatr im. St. Jaracza
Po 1945 roku Olsztyn jako stolica
województwa znacznie się rozwinął. Tu
przeniesiona została z Fromborka siedziba
kurii biskupiej (diecezjalnej, a od 1992
archidiecezjalnej). Zlokalizowano zakłady
przemysłu gumowego – Olsztyńskie Zakłady
Opon Samochodowych (1967), spożywczego,
drzewnego, maszynowego, materiałów
budowlanych i inne. Przełom w życiu
politycznym oznaczało powstanie NSZZ
"Solidarność". W okresie stanu wojennego w
mieście czynnie działała opozycja. Po 1989
roku odtworzony został samorząd
terytorialny, wybrano pierwszą demokratyczną
radę i zarząd miasta. W 1999 roku z
połączenia trzech szkół wyższych powstał
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Obecnie widoczny jest dalszy rozwój miasta –
szybka rozbudowa dzielnicy mieszkaniowej
Jaroty oraz dzielnicy przemysłowej (m.in.
poprzez rozwój fabryki Michelin). Olsztyn
jest jednym z niewielu miast posiadających
dodatni współczynnik przyrostu naturalnego
jak też dodatnie saldo migracji.
Hala Urania
W centrum spotkamy liczne zabytki
architektoniczne, świadczące o
długiej i bogatej historii tego ośrodka,
założonego około 1353 roku.
Stare miasto w Olsztynie
Olsztyn to jedno z najpiękniej położonych
miast w Polsce, otoczone licznymi
jeziorami i lasami. W samych
granicach miasta znajduje się aż 11 jezior,
a dodatkowo przepływa tędy rzeka Łyna, która
wraz z dopływem Wadągiem tworzy malownicze
przełomy.
Rzeka Łyna w Olsztynie
W okresie letnim rzeka ta chętnie
wykorzystywana jest przez miłośników
kajakarstwa do organizacji różnego
rodzaju spływów. Poza tym w Olsztynie liczne
są szlaki i trasy rowerowe
biegnące przez okoliczne parki i lasy.
