HUMOR 

Very Funny Cats 1


 

NOWY PORTAL HISTORYCZNY
Nieznane zdjęcia z wojny

Niepublikowane dotąd zdjęcia, dokumenty i nagrania dotyczące I wojny światowej i odzyskiwania przez Polskę niepodległości można obejrzeć na uruchomionym w środę Portalu Historycznym Polskiej Agencji Prasowej.
Portal 11listopada1918.pl został uruchomiony z okazji 90. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Można na niej znaleźć szeroki wybór archiwaliów: teksty wystąpień przedstawicieli ówczesnych władz, reprodukcje dokumentów oraz radiowe nagrania wypowiedzi świadków wydarzeń i audycje poświęcone odzyskaniu niepodległości w 1918 r., a także pochodzące z okresu międzywojennego nagrania pieśni legionowych, wojskowych i patriotycznych.
W portalu obejrzeć można ponadto niemal 300 zdjęć, pochodzących z Centralnego Archiwum Wojskowego i Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Niektóre z udostępnionych w portalu zdjęć noszą ślady po pociskach - to symbol ich losów w czasie II wojny światowej.
Fotografowali żołnierze
Kusztosz Muzeum Historii Fotografii w Krakowie Andrzej Rybicki mówi, że wiele fotografii znajdujących się w portalu jest słabo znanych lub niepublikowanych dotąd w ogóle. Jego zdaniem, sama historia polskiej fotografii wojennej z tamtego okresu jest niezwykle ciekawa. Przy czym, jak zaznacza, inaczej niż w innych krajach, zdjęcia amatorsko wykonywali żołnierze. A ponieważ ich zbiory były później przechowywane przez rodziny, teraz wiadomo kto jest autorem których fotografii.
Sprawdź ile się nauczyłeś
Po zapoznaniu się z zawartością strony internauci będą mogli sprawdzić swoją wiedzę o procesie odzyskiwania przez Polskę niepodległości rozwiązując historyczne quizy. Portal przygotował Zespół Infografiki PAP Net we współpracy z Centralnym Archiwum Wojskowym, Programem III Polskiego Radia, Biblioteką Narodową i Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Przedsięwzięciu patronuje Ministerstwo Edukacji Narodowej.
PAP

NIE CHCE BYĆ W WOJSKU, BO "NIE MA NA NIEGO POMYSŁU"
Generał Polko rzuca armię

Jeszcze trzy miesiące temu był jednym z najbliższych współpracowników Lecha Kaczyńskiego i wiceszefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego - dzisiaj generał Roman Polko mówi "dość" i zrzuca mundur. Powód? - Wojsko nie ma na mnie pomysłu, a dla swoich przełożonych jestem bardziej kłopotem niż pożytkiem. Odchodząc z armii ułatwiam im zadanie - tłumaczył były szef GROM w TVN24.
Od czasu, gdy Polko zrezygnował latem tego roku ze stanowiska wiceszefa BBN, pozostawał w rezerwie kadrowej ministra obrony narodowej. - Od trzech miesięcy byłem w tej "zamrażarce", a jestem zbyt aktywnym człowiekiem, by brać pieniądze za nic. Wojskowemu z moim stopniem (generała dywizji - red.) według przepisów wojskowych powinno powierzyć się wysokie stanowisko, a dziś takie stanowiska są obsadzone. Oczekiwanie na to, że ktoś odejdzie i ja będę mógł zająć jego miejsce jest dość kłopotliwe - tłumaczył generał na antenie TVN24.
"Byłem kłopotem, a nie pożytkiem"
Były szef GROM złożył wypowiedzenie stosunku zawodowej służby wojskowej we wtorek, 4 listopada. Dzień wcześniej dowiedział się, że decyzją szefa MON Bogdana Klicha został skierowany do wykonywania obowiązków służbowych w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. Ale to było dla Polki tylko potwierdzeniem faktu, że "wojsko nie ma nie niego pomysłu".
- Przydzielone mi zadania nie oznaczały, że taki pomysł znaleziono, one nie dają etatu. Postanowiłem więc, że nie będę utrudniał życia swoim przełożonym, dla których jestem bardziej kłopotem niż pożytkiem i sam ułatwiłem im zadanie, składając wypowiedzenie. Jeżeli wojsko nie ma na mnie pomysłu, ta znajdę go sam - mówił Polko.
Informację o złożeniu rezygnacji potwierdził rzecznik Sztabu Generalnego Wojska Polskiego płk Sylwester Michalski.
Doświadczony żołnierz
W przeszłości generał Roman Polko kierował m.in. jednostką specjalną GROM - dwukrotnie: od maja 2000 r. do lutego 2004 r., a także przez kilka miesięcy - od lutego do jesieni - w 2006 r.
W 2004 r. sam zrezygnował z dowodzenia GROM-em. Ówczesny szef MON Jerzy Szmajdziński podkreślał wtedy, że "z żalem" uszanował jego decyzję. Polko mówił wtedy, że "miał wiele pomysłów na funkcjonowanie jednostki, które nie uzyskały akceptacji" zwierzchników.
- Blokowanie mojego udziału w procesie decyzyjnym związanym z rozwojem GROM pozbawiło mnie faktycznej władzy i kontroli nad jednostką - nie pozbawiło mnie jedynie odpowiedzialności - podkreślał wówczas.
Po odejściu z GROM-u Polko był doradcą prezydenta stolicy Lecha Kaczyńskiego. W listopadzie 2005 r. został doradcą szefa MSWiA Ludwika Dorna do spraw antyterrorystycznych. W 2006 r. decyzją ówczesnego szefa MON Radosława Sikorskiego został przywrócony do czynnej służby, z której odszedł w styczniu 2004 r. i wrócił do GROM-u.
- Płk Polko zdjął na kilkanaście miesięcy mundur, ale to jest doświadczony oficer. Wojsko zainwestowało w niego dużo, tak jak inwestuje się w każdego komandosa - mówił wtedy Sikorski. Jesienią 2006 roku Polko przeszedł do BBN.
Rezygnację ze stanowiska wiceszefa BBN Polko złożył latem tego roku. Zrobił to po medialnych doniesieniach, że podejmował pracę zarobkową bez zgody przełożonego - poprowadził płatny wykład dla bankowców i uczył, jak dobierać współpracowników i przewodzić grupie, a także wystąpił w telewizyjnym "reality show". Oficjalnie Polko nie zabrał głosu na ten temat. W środowisku wojskowych spekulowano jednak, że miał wymaganą akceptację.
PAP

ŚLEDCZY SPRAWDZAJĄ PRZETARGI NA 96 MLN ZŁ
Wielki przekręt z bazą F-16 w tle

Śledczy wzięli pod lupę wojskowe przetargi m.in. na inwestycje związane z bazą samolotów F-16 w podpoznańskich Krzesinach - ustaliła "Rzeczpospolita". O tym, że po Zielonej Górze i Wrocławiu prokuratorzy badają działalność poznańskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury (WZI) pisaliśmy kilka dni temu.
Nieprawidłowości nie wykryły wcześniejsze kontrole MON - czytamy w "Rzeczpospolitej". Teraz Naczelna Prokuratura Wojskowa bada przetargi na 96 milionów złotych.
Badają inwestycję w Krzesinach
Jak ustaliła gazeta, śledczy przyglądają się m.in. inwestycjom związanym z bazą w Krzesinach, gdzie stacjonują samoloty F-16. – Weryfikujemy dokumenty. Na razie nikt nie usłyszał zarzutów – wyjaśnia dziennikowi płk Mikołaj Przybył, szef Naczelnej Prokuratury Wojskowej w Poznaniu.
"Wielowątkowe i rozwojowe"
Nie wiadomo jak odnosi się do całej sprawy szef WZI, ponieważ jest nieuchwytny dla dziennikarzy. Do siedziby WZI w Poznaniu Żandarmeria Wojskowa wkroczyła w ubiegły piątek. – To kolejny etap naszych działań – mówi major Marcin Wiącek, rzecznik Żandarmerii Wojskowej. Dodaje, że śledztwo jest wielowątkowe i rozwojowe.
Jak juz wcześniej informowaliśmy, z nieoficjalnych informacji tvn24.pl wynika, że sprawa może dotyczyć również innych Rejonowych Zarządów Infrastruktury na terenie całej Polski, a zamieszani w nią mogą być przedstawiciele wysokiego szczebla MON.
"Rzeczpospolita"

Dalej...

ZOBACZ WYNIKI WYBORÓW
Obama prezydentem USA

Barack Obama, 47-letni czarnoskóry senator z Chicago, będzie kolejnym prezydentem USA. Po wyjątkowo zażartym wyborczym wyścigu Demokrata pokonał swojego republikańskiego rywala, Johna McCaina i to on zajmie miejsce George'a W. Busha w Białym Domu. Wyniki sondażowe podało CNN.
Hasło kampanii Baracka Obamy, "Zmiana, jakiej potrzebujemy", przekonało Amerykanów. Senator z Illionois rzeczywiście reprezentuje sobą zmianę: jest Demokratą - a Amerykanie - jak widać - mieli dość rządzącej od ośmiu lat republikańskiej ekipy. Jest młody (czyli podobno "nieskażony" waszyngtońskimi grami i gierkami) oraz jest czarnoskóry. To pierwszy Afroamerykanin, który będzie gospodarzem Białego Domu.
Najdłuższa i najdroższa
Kampania była najdłuższa i najdroższa w historii USA, a do wyborów poszła rekordowa liczba Amerykanów. Kolejki ustawiały się jeszcze przed otwarciem lokali wyborczych, a wydłużały je problemy z maszynami do głosowania. Od północy czasu polskiego zaczęły spływać wyniki.
Po zamknięciu lokali wyborczych od razu na prowadzenie wysunął się Obama. Senatorowi z Illinois udało się zdobyć większość głosów nie tylko w tradycyjnie "demokratycznych" stanach, ale i odbił te, które cztery lata temu poparły George'a W. Busha: Ohio, Iowa i Nowy Meksyk. McCain walczył dzielnie do końca, ale Ameryka postawiła na Obamę.
Stany, w których wygrał Obama (338 głosów elektorskich):
Barack Obama, kandydat Demokratów

KALIFORNIA (55 głosów)
HAWAJE (4 głosy)
OREGON (7 głosów)
WASZYNGTON(11 głosów)
WIRGINIA (13 głosów)
IOWA (7 głosów)
NEW MEXICO (5 głosów)
WISCONSIN (10 głosów)
NOWY MEKSYK (5 głosów)
NOWY JORK (31 głosów)
OHIO (20 głosów)
RHODE ISLAND (4 głosy)
PENSYLWANIA (21 głosów)
MICHIGAN (17 głosów)
MINNESOTA (10 głosów)
CONNECTICUT (7 głosów)
MASSACHUSETTS (12 głosów)
ILLINOIS (21 głosów)
NEW JERSEY (15 głosów)
MAINE (4 głosy)
DELAWARE (3 głosy)
MARYLAND (10 głosów)
VERMONT (3 głosy)
NEW HAMPSHIRE (4 głosy)
DISTRICT OF COLUMBIA (3 głosy)
FLORYDA (27 głosów)
KOLORADO (9 głosów)
NEVADA (5 głosów)

Stany, w których wygrał McCain (163 głosy elektorskie)
John McCain, kandydat Republikanów
IDAHO (4 głosy)
ARKANSAS (6 głosów)
TEXAS (34 głosy)
UTAH (5 głosów)
KANSAS (6 głosów)
WIRGINIA ZACHODNIA (5 głosów)
WYOMING (3 głosy)
LUIZJANA (9 głosów)
DAKOTA PÓŁNOCNA (3 głosy)
DAKOTA POŁUDNIOWA (3 głosy)
OKLAHOMA (7 głosów)
ALABAMA (9 głosów)
TENNESSEE (11 głosów)
KAROLINA POŁUDNIOWA (8 głosów)
GEORGIA (15 głosów)
ZACHODNIA VIRGINIA (5 głosów)
KENTUCKY (8 głosów)
MISSISSIPPI (6 głosów)
NEBRASKA (5 głosów)
ARIZONA (10 głosów)
ALASKA (3 głosy)
MONTANA (3 głosy)
Do zwycięstwa potrzeba było 270 głosów elektorskich
TVN24, EPA

AMERYKAŃSKI PISARZ MIAŁ 66 LAT
Ojciec "Parku jurajskiego" nie żyje

Mistrz techno-thrillerów, scenarzysta i producent filmowy Michael Crichton zmarł w Los Angeles. Polscy czytelnicy znają go przede wszystkim z powieści "Park jurajski", "Kula" i "System". Był też twórcą popularnego na całym świecie serialu "ER" (w polsce znanego jako "Ostry dyżur").
Na podstawie jego utworów nakręcono w Hollywood wiele filmów. Steven Spielberg wyreżyserował superprodukcję "Park Jurajski" w 1993 roku. Równie znana była "Kula", w której główne role grali Dustin Hoffman, Sharon Stone i Samuel L. Jackson.
Z wykształcenia był lekarzem medycyny - ukończył Harvard - ale od zawsze pociągała go fikcja. Gdy okazało się, że jego utwory cieszą się przychylną opinią krytyków (w 1968 roku "A Case of Need" zdobyła Adgar Award), postanowił poświęcić się pisarstwu. W postanowieniu utwierdził go komercyjny sukces "Andromeda znaczy śmierć" rok później.
Informację o śmierci pisarza umieszczono na jego oficjalnej stronie internetowej. Nie podano jednak żadnych dalszych szczegółów.
Reuters

ISKANDER W OBWODZIE KALININGRADZKIM
Rosja szykuje rakiety

Rosyjskie rakiety Iskander o zasięgu 300 km staną w obwodzie kalinigradzkim. To odpowiedź Rosji na amerykańską tarczę antyrakietową i "wszechrządy USA", powiedział w mocno antyamerykańskim orędziu do narodu prezydent Dmitrij Miedwiediew.
- Dla zneutralizowania w razie potrzeby systemu obrony przeciwrakietowej, w obwodzie kaliningradzkim ulokowane zostaną systemy rakietowe Iskander - zakomunikował na Kremlu Miedwiediew.
- Przewidujemy - naturalnie - wykorzystanie w tych celach również potencjału Marynarki Wojennej Rosji. I wreszcie, z obwodu kaliningradzkiego, tego najbardziej wysuniętego na Zachód regionu, środkami radiolokacyjnymi zakłócane będzie funkcjonowanie nowych obiektów tarczyantyrakietowej USA - powiedział prezydent.
Iskander to nowoczesne mobilne wyrzutnie rakietowe. Mogą razić cele na odległość do 300 km. Trwają jednak prace nad zwiększeniem ich zasięgu.
W dniu wyboru Obamy
Datę pierwszego orędzia Miedwiediewa przesuwano do ostatniej chwili. Ostatecznie Miedwiediew prawo Dla zneutralizowania w razie potrzeby systemu obrony przeciwrakietowej, w obwodzie kaliningradzkim ulokowane zostaną systemy rakietowe Iskander
Dmitrij Miedwiediewzwrócił się do Rosjan w dniu rozstrzygnięcia wyborów prezydenckich w USA. Mimo to gratulacje dla prezydenta-elekta Baracka Obamy ze strony Miedwiediewa padły dopiero po kilku godzinach.
- Liczę na konstruktywny dialog z Panem na bazie zaufania i uwzględnienia interesów obu stron - napisał Miedwiediew w telegramie do amerykańskiego prezydenta-elekta.
Nie damy się Waszyngtonowi
Stany Zjednoczone były bardzo widoczne w orędzia prezydenta. Chociaż Miedwiediew poświęcił swoje przemówienie głównie sprawom wewnętrznym, ale niedwuznacznie odnosił się też do Stanów Zjednoczonych. - Tragedia w Cchinwalii (stolicy Osetii Południowej - red.) była przecież rezultatem kursu politycznego administracji amerykańskiej - kontynuował. - Myślę, że po rozpadzie Związku Radzieckiego, przekonanie, że Stany Zjednoczone mają zawsze racje nie ma potwierdzenia w prawdzie.
Prezydent Rosji ostro skrytykował politykę ustępującego prezydenta USA George’a W. Busha. Oświadczył, że 2008 rok - to dla Rosji czas ciężkiej próby; najpierw doszło do "barbarzyńskiej agresji" przeciwko Osetii Południowej, a później nastąpił globalny kryzys finansowy.
Potężna Rosja kontra Zachód
- Potężna politycznie i gospodarczo Rosja nie zamierza więcej pozwalać na wszechrządy Stanów Zjednoczonych - mówił Miedwiediew, dodając, że "teraz, kiedy Rosja ma ogromne znaczenie dla losów świata, musimy tworzyć mechanizmy, które będą blokować egoizm, a czasami niebezpieczne decyzje niektórych członków społeczności międzynarodowej.
Mimo to, jak zapewniał Miedwiediew "nie mamy problemów z narodem amerykańskim, nie
Posłuchaj relacji reportera TVN24mamy także wrodzonego antyamerykanizmu. Mamy nadzieję, że nasi partnerzy, nowa administracja Stanów Zjednoczonych Ameryki dokona wyboru na rzecz pełnowartościowych stosunków z Rosją".
Kaukaz dla Rosji
Miedwiediew podkreślił też, że Rosja zwycięsko wyszła z pięciodniowej wojny osetyjskiej z Gruzją. - Mamy swoje cele, które chcemy osiągnąć i nigdy nie poddamy się na Kaukazie - mówił. W Rosji powszechnie uznaje się, że za ostatnim konfliktem rosyjsko-gruzińskim stał Waszyngton, wspierający militarnie i politycznie władze w Tbilisi.
Aby zneutralizować - jeżeli będzie taka konieczność - system antyrakietowy, w Kaliningradzie zostanie umieszczony system rakietowy Iskander. Dodatkowo, z tego samego - najdalej wysuniętego na zachód regionu, będzie prowadzone zakłócanie elektroniczne.
Prezydent Rosji Dmitrij MiedwiediewDłuższa kadencja prezydenta?
Podczas przemówienia Miedwiediewa padła też ważna informacja, dotycząca urzędu prezydenta Rosji. Miedwiediew oficjalnie zaproponował wydłużenie kadencji głowy państwa do 6 lat (obecnie - 4 lata). Mówi się, że może to oznaczać otwarcie drzwi do powrotu na fotel prezydenta Władimira Putina, obecnego premiera Rosji.
Miedwiediew jak monarcha
Wystąpienie programowe prezydenta było wzorowane na mowach tronowych brytyjskich monarchów. Przyszło go wysłuchać na Kreml około 1000 osób. Oprócz deputowanych do Dumy i senatorów zaproszenia otrzymali członkowie rządu, najwyżsi rangą pracownicy prezydenckiej administracji, prezesi Sądu Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Najwyższego Sądu Arbitrażowego, a także najwyżsi dowódcy wojskowi, przywódcy religijni i szefowie największych mediów.
TVN24, PAP

Dalej...

W cyklu Podróż dookoła Polski - ciekawe miejsca... przybliżamy najpiękniejsze regiony w Polsce- te znane i mniej znane. Opowiadamy historię pięknych polskich miejsc, ale ponieważ Polska to nie porośnięty puszczą skansen, lecz rozwijający się dynamicznie, nowoczesny kraj to pokazujemy też jak wyglądają różne zakątki Polski dziś.

INDEX

Dzisiaj Radom

Radom – miasto, powiat grodzki w centralnej Polsce w województwie mazowieckim nad rzeką Mleczną. Największy ośrodek miejski w widłach Wisły i Pilicy. Czternaste co do wielkości miasto w Polsce. Siedziba kurii diecezji radomskiej i powiatu radomskiego. Centrum administracyjne i kulturalne ziemi radomskiej.

O Radomiu i jego historii możemy mówić dopiero od okresu wczesnośredniowiecznego.
Pierwsza wzmianka pisana o Radomiu znajduje się w bulli papieża Hadriana IV z 1155 roku. Nazwę „Radom” wywodzi się na ogół od imienia Radomir lub plemienia Radomierzan. Rozkwit miasta następuje w okresie panowania Jagiellonów. Z XV i XVI w. pochodzi większość przywilejów nadawanych miastu. Powstają cechy rzemieślnicze: tkaczy, garbarzy, kuśnierzy i inne. Dzięki dogodnemu położeniu na skrzyżowaniu dróg następuje rozwój handlu i usług.
Wiek XVII to niekorzystny czas dla miasta. Radom nawiedza „morowa zaraza”. W okresie „potopu” Szwedzi palą miasto i zamek. W wyniku działań wojennych pozostaje tylko 37 domów i ok. 375 mieszkańców.

Plac Konstytucji 3 Maja w Radomiu

Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości w 1918 roku następuje zdecydowane przyspieszenie rozwoju miasta. Radom znalazł się w Centralnym Okręgu Przemysłowym. Dzięki temu usytuowano tutaj najnowocześniejszą w Polsce Państwową Wytwórnię Broni, a dla jej pracowników wybudowano osiedle Planty.
W okresie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej utworzony został dystrykt radomski. Lata 1939 – 1945 to czas terroru okupantów, egzekucji na Firleju, zesłań do obozów, eksterminacji Żydów radomskich. Jednocześnie mieszkańcy organizują ruch oporu, działając w oddziałach partyzanckich, prowadząc akcje dywersyjne i tajne nauczanie.
W latach powojennych następuje dynamiczna rozbudowa przemysłu i urbanizacja terenów podmiejskich dzięki powstającym nowym osiedlom mieszkaniowym, zwiększa się liczba ludności. Godne odnotowania są osiągnięcia w zakresie kultury: tendencje rozwojowe teatru, muzeum, biblioteki, domów kultury. W ostatnich latach wszystkie te dokonania znajdują swoją pełną kontynuację.

Dalej...
 

Dzisiaj publikujemy trzydziesty dziewiąty artykuł z serii wspomnień kombatanckich spisanych przez Kazimierza Patalasa w książce zatytułowanej Przez boje, przez znoje, przez trud-kombatanckie losy
 

Stanisław Smoleński (senior) WSPOMNIENIA Spisane od grudnia 1987 do lutego 1988

Wspomnienia moje sięgają czasów sprzed rewolucji rosyjskiej 1917 roku. Byłem zmobilizowany do rosyjskiego wojska w roku 1915-tym. Miałem niebieską kartę powołania. Oznaczało to, że jestem jedynakiem. Po ogłoszeniu mobilizacji nie stawiłem się do poboru. Zostałem więc po prostu dezerterem. Zastanawiałem się co zrobić. Jeśli się zgłoszę, to pójdę do piechoty. Ojciec mój, który pracował na kolei, znalazł jakiegoś znajomego lotnika, Polaka w Gatczynie pod Petersburgiem. Nazywał się Krzyżanowski. Pojechaliśmy do Gatczyna z ojcem. W Petersburgu musieliśmy nocować. Nie mogliśmy iść do hotelu, dlatego, że byłem dezerterem. Całą noc przespacerowaliśmy z ojcem po mieście. Rano poszliśmy do hotelu umyć się. Już rano nie trzeba się było meldować i przedstawiać dokumentów. Pojechaliśmy pierwszym pociągiem do Gatczyna i zgłosiłem się na ochotnika do pierwszego zapasowego batalionu, którego dowódcą był Polak kapitan Bołsanowski. Tam mnie przyjęli po znajomości, jako ochotnika. Miałem cenzus. Skończyłem szkołę handlową w Warszawie. Miałem pełną maturę. Przyjęto mnie do stałego personelu, ponieważ miałem przeszkolenie w silnikach francuskich. Pracowałem w firmie francuskiej w Moskwie, jako pomocnik montera a później jako monter. Były to silniki używane w wojsku rosyjskim, dlatego mnie tam przyjęli jako instruktora. Przyznali mi stopień kaprala i kazali wykładać. Znałem słabo rosyjski język, ale przygotowywałem sobie wykłady na piśmie. Wykładałem podoficerom, którzy się kształcili na mechaników lotniczych. Miałem dwie klasy, jedną podoficerów i jedną dla oficerów. Wykładałem przez cały rok. Jednocześnie latałem na samolocie jako amator. Byli tam Polacy piloci: kapitan Piątkowski i kapitan Malczewski. Latałem jako pasażer z Moskalem plutonowym Arsyniewem. Puścił mnie do steru i poprawiał. Latałem na farmanie IV. Stery głębokości miał z przodu.
Silniki były 6-cio cylindrowe, gnomy, rotacyjne. Ręką trzeba było zapuszczać śmigło i cały silnik obracał się razem ze śmigłem. Śmigła były zrobione z drzewa. Silniki takie zużywały bardzo dużo paliwa. Osiągały 60 km/godz. przy wznoszeniu (szybkość minimalna) a 100-120 km/godz. szybkość maksymalną. Silniki były bardzo nieskomplikowane. Mieliśmy dwa rotacyjne silniki "Gnom" i "Ron". Do Gatczyna przyszły za mną listy gończe. Odpowiedzieli, że jest tu taki plutonowy Smoleński i odbywa służbę jako instruktor. W rezultacie zadowoliło to władze wojskowe i nic mi nie zrobili. Po rewolucji październikowej założyłem w Gatczynie Związek Wojskowy Polaków Garnizonu Gatczyńskiego. Należało do niego ponad stu Polaków, głównie podoficerów. Wynająłem pusty sklep i założyłem herbaciarnię - klub polski. Schodziła się tam cała polska kolonia. Kupiłem domina, szachy, urządzałem uroczystości, m. inn. rocznicę kościuszkowską. Rosjanie się nie przyczepiali zupełnie. Ponieważ miały miejsce, od czasu do czasu, napady maruderów, zorganizowaliśmy samoobronę. Pojechałem do Instytutu Leśnego do Petersburga, gdzie urzędował w tym czasie Lenin. Rozmawiałem z nim po polsku. Lenin mówił bardzo dobrze po polsku, bo przecież studiował w Krakowie. Tłumaczyłem mu, że potrzebne są nam karabiny. Odpowiedział :"Towarzyszu, po co wam karabiny, przecież nikt was nie morduje. Nie róbcie paniki". Ale ostatecznie zgodził się, oderwał margines gazety i napisał : "Wydać towariszczu Smolenskomu 50 wintowok."(wydać towarzyszowi Smoleńskiemu 50 karabinów). Do Lenina nie było wtedy trudno dostać się. Gatczyno było 40 km od Petersburga. Wydali mi z magazynu 50 nowiutkich japońskich karabinów. Uzbroiliśmy straż. Nie mieliśmy, szczęśliwie, nigdy okazji do wykorzystania tych karabinów. Zacząłem jako dezerter i skończyłem jako dezerter. Pojechałem z karabinem do Moskwy do rodziców. Chodziłem po sklepach z karabinem na plecach i wszystko kupowałem poza kolejką. W czasie rewolucji należałem do "rotnego komitetu rewolucyjnego" i byłem jego delegatem. Należałem do "eserów" (Partii Socjalno-Rewolucyjnej). W pewnym momencie znalazłem się w bardzo trudnej sytuacji. Mieliśmy w komitecie sąd nad naszym dowódcą, kapitanem Bołsanowskim, Polakiem. Był on, jako dowódca bardzo surowy. Przeprowadzono nad nim sąd wojenno-rewolucyjny. Ja byłem członkiem komitetu, a więc wchodziłem w skład sądu. Żądali kary śmierci. Normalnie oficerom zrywali naramienniki i strzelali w łeb. Kombinowałem, jak go wyciągnąć, choćby dlatego, że Polak. Postawiłem wniosek, żeby zamiast kary śmierci wysłać go na front. A frontu nie było. Udało się i wysłali go na front. Dowiedziałem się później od mojego brata ciotecznego, że w związku zapewne z tym wypadkiem, miałem w mojej ewidencji adnotację, która przeszkadzała mi w awansowaniu. Ale go od śmierci ocaliłem.

Dalej...

Dzisiaj rozdział I książki prof. Marii Anny Jarochowskiej zatytułowanej "Poza gniazdem. Wizerunki emigrantki polskiej w Kanadzie w XX wieku". Książkę można nabyć  w biurze "CZASU".

CZĘŚĆ DRUGA : W pojedynkę

ROZDZIAŁ III
Przeżyć wojnę w Kanadzie i wrócić do Polski

W lecie 1940 r., jako pierwsza przybyła do Kanady grupa 18 polskich kobiet i dzieci złożona z rodzin najwyższych oficerów polskich sił zbrojnych oraz kilku dyplomatów. W krótkich odstępach czasu podążyły za nią dalsze grupy uchodźców polskich, zawsze związane z generalicją i polskimi elitami. Wszyscy oni otrzymali pozwolenia na tymczasowy pobyt w Kanadzie, aż do zakończenia wojny, poczym rząd kanadyjski oczekiwał ich powrotu do Polski.

Zgodnie z umową między rządem kanadyjskim i rządem polskim w Londynie po przybyciu uciekinierek do Montrealu agencje rządu federalnego kanadyjskiego przestawały się nimi interesować. Odpowiedzialność za losy ich własne i ich dzieci miała zostać przejęta przez ambasadę polską w Ottawie oraz przez Kanadyjczyków polskiego pochodzenia, a dokładnie przez niektóre parafie Starej Polonii, które w porywie serca zadeklarowały swoją pomoc uciekinierkom. Okazało się jednak, że ambasada polska w Ottawie ma bardzo ograniczone możliwości finansowej pomocy, a parafie polskich osadników głównie w Preriach, które poszły za głosem współczucia były ubogie i liczyły, że podobnie jak kiedyś oni sami, nowe przyjezdne rozpoczną życie w Kanadzie od ciężkiej pracy na roli. Przybyłe do Kanady kobiety, jednak należały do śmietanki polskiej elity przedwojennej i nie tylko nie miały pojęcia o pracy fizycznej, ale bardzo świadome swego statusu społecznego wcale się do niej nie kwapiły. Na przedwojennych chłopów imigrantów patrzały oczami przedwojennej Polski. W Anglii opiekowała się nimi świetnie zorganizowana angielska opieka nad uchodźcami i tego samego oczekiwały w anglosaskiej Kanadzie. Toteż "zaproszenia" Starej Emigracji[106] do pracy na farmach zostały poprostu odrzucone. Niezależnie od faktu, że nagle znalazły się w obcym kraju bez środków do życia i dachu nad głową, te kobiety, jak pisze A. Reczyńska, nie były przygotowane do rezygnacji ze swojej dawnej pozycji społecznej [107], a można do tego dodać także , że nie były przygotowane do szoku, który zgotowała im kultura kanadyjska, nie przesiąknięta europejską klasowością. Do powstałych w ten sposób nieporozumień bardzo prędko wmieszali się przedstawiciele komunistycznej partii kanadyjskiej rekrutujący się z kręgów Starej Polonii nadając odmowie kobiet wzywanych do ciężkiej pracy fizycznej skalę obrazoburstwa całej Starej Polonii. Powstała nagle paradoksalna sytuacja, w której członkowie dwu skrajnych klas społecznych z na wpół feudalnego jeszcze systemu społecznego Polski międzydwojennej nagle skonfrontowali się ze sobą na gruncie kanadyjskim. Pikantności dodawał fakt, że mężczyźni ze Starej Polonii potępiali publicznie w swoich polonijnych gazetach kobiety-Polki przybyłe do Kanady nie ze swojej woli i tylko na czasowy pobyt. Dyskusja, która się wówczas rozwinęła w polsko-języcznej prasie mogła mieć na celu rozliczanie przeszłości, ale bardzo prędko nabrała brzydkich cech plotkarskich. "Ladies" jak z przekąsem polsko-języczne gazety lokalne nazywały żony generałów i dyplomatów przez wiele miesięcy stanowiły pastwę niewybrednych dowcipów i pomówień, czasami wyraźnie zatrącających o oskarżenia elit polskich o niezdolność obrony własnego kraju.[108]. Do niechęci wynikającej z charakteru klasowego i ideologicznego doszedł spór kulturowy. Mężczyźni ze Starej Emigracji byli patriarchalni i samotne kobiety, które odmawiały przyjęcia zaofiarowanej im pracy były dla nich oburzającym zjawiskiem. Zgodne to było nie tylko z polską tradycją wiejską, ale także z kanadyjskimi przekonaniami, że kobieta jest psychicznie słabsza, że potrzebuje opieki i kierownictwa mężczyzny i że właściwie może być poważnie traktowana jedynie jako matka i żona[109]. Tymczasem "ladies" przybyły do Kanady bez męskiej opieki (ich mężowie byli na frontach, w sztabie, albo w dyplomacji gdzieś na terenie działań wojennych w Europie) i irytowały mężczyzn ze Starej Emigracji zachowując się tak, jak gdyby ich społeczna polska pozycja była ważniejsza od przeżycia wojny. W rzeczywistości "ladies" borykały się z szokiem kulturowym oraz z trudnościami dnia codziennego - musiały przecież znaleźć dla siebie i swoich dzieci sposoby przeżycia najbliższej zimy w mroźnym Montrealu. Wszystkie pochodziły z dobrze sytuowanych rodzin w Polsce, miały ogładę towarzyską i głębokie poczucie dumy narodowej obywatelek suwerennego państwa. Polska matura, a niekiedy studia na polskich uniwersytetach dawały im solidną podstawę inteligencką, ale w Kanadzie mało przydatną przy poszukiwaniach pracy zarobkowej, tym bardziej, że wśród nich dobra znajomość języka angielskiego i francuskiego była raczej rzadkim przypadkiem. Wszystkie też były przyzwyczajone do kontaktów towarzyskich, ale nie do pozycji uchodźców nie posiadających dachu nad głową, ani odzieży zabezpieczającej przed mrozami. Były gorącymi patriotkami głośno wypowiadającymi swoje sądy i ostro reagującymi na najmniejsze objawy krytyki Polski międzywojennej, lub wątpliwości co do wygrania wojny. Wreszcie dla wszystkich tych kobiet różnice kultury dnia codziennego pomiędzy znaną im Europą i Kanadą były szokiem, szokiem z którym jedne radziły sobie lepiej, a inne gorzej, za większość pomocy mając jedynie życzliwość poszczególnych Kanadyjczyków, a raczej Kanadyjek z Montrealu.

Nieustępliwa postawa "ladies", które odmawiały podjęcia pracy fizycznej jako widomego znaku deklasacji nawet w bezklasowej Kanadzie, była oczywistym afrontem dla polskiej emigracji z lat 1900-1939, nadal biednej i borykającej się z brakiem wykształcenia oraz poczuciem niższości wobec Kanadyjczyków. Stara Emigracja nie mogła więc nie dostrzec, że bogaci mieszkańcy Montrealu byli dla "ladies" nie tylko szczególnie życzliwi i pomocni, ale traktowali je jako sobie równe.

Dalej...