HUMOR 

Techno Babcia

Edmund Kuffel swoją karierę naukową zaczynał w trudnych powojennych czasach. Zaczynał już nie jako młodzieniec mając za sobą zaledwie jedną klasę gimnazjum. Po wojnie znalazł się w obcym kraju, szybko uczył się angielskiego a jednocześnie ukończył gimnazjum, zdał maturę, ukończył studia a po studiach rozwijał swoją międzynarodową karierę naukową. Dziś profesor Edmunt Kuffel jest na emeryturze, ale ciągle aktywnie dzieli się swoją wiedzą z naukowcami całego świata.

Jest Pan wybitnym, uznanym w świecie autorytetem w dziedzinie wysokich napięć elektrycznych. Współczesny człowiek bez elektryczności żyć nie potrafi, ale wysokie napięcia to temat mało znany przeciętnemu człowiekowi. Proszę powiedzieć, co dokładnie jest w kręgu zainteresowań naukowca zajmującego się wysokimi napięciami?

Wysokie napięcia są używane przede wszystkim w transmisji energii elektrycznej, która odbywa się za pomocą linii wysokiego napięcia. Tu trzeba dodać, że moc transmitowana liniami wzrasta proporcjonalnie do kwadratu napięcia(P=V²/Z ). . Z przesyłaniem energii są związane problemy z izolacją. Napięcie wychodzące, które jest bardzo wysokie jest obniżane przez transformatory a linie muszą być dobrze izolowane. Takim izolatorem może być:

powietrze lub inne gazy, izolatory porcelanowe, polimerowe i różne oleje.

Kiedy zainteresowała się Pan wysokimi napięciami?

Muszę przyznać, że zainteresowałem się tą dziedziną przypadkowo. Kiedy wojna się skończyła miałem ukończoną zaledwie jedną klasę gimnazjum. Po wojnie dostałem się do gimnazjum Piątej Kresowej Dywizji piechoty w Modenie we Włoszech po pół roku znalazłem się w Anglii i tam skończyłem gimnazjum. Po dwóch latach pracy w Anglii a zajmowałem się czym się dało by zarabiać i móc się utrzymywać, dostałem się do liceum im. Józefa Konrada Korzeniowskiego w Hyaden Parku. Dostać się do tego Liceum nie było łatwo gdyż chętnych było więcej niż miejsc. Przyjęto 200 najlepszych uczniów. Była to szkoła prowadzona w języku angielskim, więc szybko musiałem uczyć się tego języka. Nauka w liceum była możliwa w 2 trybach: normalnym i przyspieszonym. Nauczyciele zachęcali mnie więc wybrałem tą drugą możliwość i po 9 miesiącach nauki zdałem maturę przy Uniwersytecie Londyńskim. To właśnie w Liceum z fizyki miałem profesora Łojewskiego, który prowadził bardzo interesujące zajęcia. Poza fizyką wieczorami profesor dla chętnych prowadził wykłady z fizyki jądrowej. Ta tematyka po niedawnym wtedy wybuchu bomby jądrowej i kiedy mówiło się również o bombie wodorowej była tak fascynująca, że o niczym innym nie myślałem tylko o fizyce jądrowej. Później ta wiedza bardzo była dla mnie przydatna, bo jonizacja ma duże zastosowanie również w wysokich napięciach.
Wyniki z matury przyszły dość późno, bo dopiero w sierpniu i kiedy starałem się o przyjęcie na studia na różne Uniwersytety to odpowiedź była, że w tym roku miejsc już nie ma i zapraszają mnie w przyszłym roku. Z Uniwersytetu w Irlandii przyszła odpowiedź, że zostałem przyjęty, więc tam rozpocząłem studia na wydziale fizyki w Dublinie. Ukończyłem te studia z tytułem magistra fizyki w roku 1954.

Jak rozwijała się Pana kariera po skończeniu studiów, jakie sukcesy Pan odnosił?

Ponieważ w Irlandii było bardzo duże bezrobocie emigrantów nie przyjmowano do pracy nigdzie, wiec po skończeniu studiów wraz z żoną i córką wyjechaliśmy do Anglii do Manczestru. Dostałem pracę w dużej firmie sprzętu elektrycznego. Ze względu na moje zainteresowania w dziedzinie izolacji i jonizacji powietrza w firmie Metropolitan Vickers przyjęto mnie do wydziału wysokich napięć. Tam też pierwszy raz spotkałem się z inżynierami z Polski. Polska kupiła patent na produkcję maszyn elektrycznych. Polscy inżynierowie przygotowywali się do uruchomienia całego procesu w kraju. Pomagałem Polakom, którzy nie znali języka angielskiego w zapoznaniu się z technologią produkcji ciężkiego sprzętu elektrycznego.
Pracując 6 lat w tej dużej firmie jednocześnie wykładałem na Uniwersytecie w Manczesterze tematykę wysokich napięć. W roku 1959 zrobiłem zaocznie doktorat- Ph.D. przy Univeresity College w Dublinie. W 1960 Uniwersytet Manczester zaproponował mi, pracę wykładowcy ponieważ znane im były moje liczne publikacje. Pracowałem na Uniwersytecie Manczesterze 8 lat zaczynając od stopnia Lecturer- dwa lata, Senior Lecturer- trzy lata, Reader- dwa lata i kończąc przed wyjazdem do Kanady na stopniu profesora przyznanym na podstawie oceny mojego międzynarodowego dorobku naukowego, publikacji naukowych był to najwyższy angielski tytuł D.Sc ( doctor of Scince). Posiadam również tytuły przyznane w 1983 Consulting Professor At Xian Jaotong University XIAN Chiny– w ówczesnych czasach odpowiednik tytułu Doktora. W 1984 roku Amerykański Instytut Elektryków i Elektroników nadal mi medal Stulecia z dedykacją: za wybitny wkład w dziedzinie inżynierii izolacji prądów wysokich napięć. W 1988 zostałem wybrany FIEEE- Felow Inst Elec and Elkectronic Eng. a w 1989 otrzymałem FCEA Felow of the Cxanadian Academy of Engineering z dedykacją- za wybitny wkład w kształcenie inżynierów oraz gospodarczy rozwój Kanady.

Jak trafił Pan do Kanady i jaka tu była Pana droga naukowa?

W roku 1968 otrzymałem zaproszenie od Uniwersytetu Manitoba do objęcia Katedry Wysokich Napięć. To była bardzo dobra propozycja nie tylko ze względu na moją karierę zawodową, ale i dla mojej rodziny. Zapewniono nam transport, mieszkanie w Winnipegu prace lekarza dla mojej żony, która w Anglii praktykę lekarską prowadziła już od 14 lat itd., dlatego zaproszenie to przyjąłem.
Nasza pierwsza zima w Winnipegu była bardzo ostra, kolejna podobnie i postanowiliśmy przenieść się w cieplejsze regiony. Starałem się więc o stanowisko na Uniwersytecie w BC i zostałem przyjęty. Pojechaliśmy wcześniej z żoną zobaczyć gdzie mamy mieszkać i podczas naszego pobytu w BC całe 4 dni ciągle padał deszcz. Deszczu mieliśmy dość po 14- tu latach życia w Manczesterze i stanowiska w BC nie objąłem. Otrzymałem również propozycje objęcia a właściwie stworzenia od podstaw Departamentu Inżynierii Elektrycznej na Uniwersytecie w Windsor i tą propozycję przyjąłem. W Windsor pracowałem 8 lat tworząc i rozbudowując Departament. Windsor wspominamy bardzo dobrze tam nasze dzieci chodziły do szkół: córka po mamie zajęła się medycyną kończąc studia fizyczno-biologiczne w Windsor, potem skończyła studia medyczne w Polsce na akademii Medycznej w Gdańsku; synowie poszli w ślady taty i wszyscy trzej ukończyli studia i zajmują się energetyką. Po latach pracy w Windsor otrzymałem propozycje Uniwersytetu Manitoby objęcia już nie Katedry a Departamentu. Departament był większy niż ten, którym kierowałem w Windsor, żona chciała wracać do Winnipegu więc propozycję przyjąłem i od roku 1978 znów jesteśmy w Winnipegu. Po roku wybrano mnie na stanowisko „Dean of Engineering’ fakultet obejmował Departamenty- elektryczny, mechaniczny, lądowo- wodny i geologiczny. Później po zwiększeniu budżetu wprowadziłem nowe Departamenty inżynierii komputerowej i inżynierii przemysłowej.

Jak rozwinęła się wiedza w zakresie wysokich napięć od czasów, kiedy Pan się tym zainteresowała do dnia dzisiejszego?

Moją specjalizacją była głównie izolacja. Materiały izolacyjne dawniej a dziś to rzeczywiście bardzo duży postęp. Na początku materiał izolacyjny to olej i powietrze. Obecnie kable i transformatory izolowane są gazem pod ciśnieniem. Badania naukowe na przestrzeni lat dotyczyły przydatności izolacyjnej różnych gazów i mieszanek pod różnym ciśnieniem a następnie trzeba było opracować metodę zastosowania tych izolatorów w praktyce. Obecnie można powiedzieć jest nowoczesna mieszanka gazów- gaz FE6 stosowany w transformatorach i wyłącznikach. Izolowanie gazem FE6 jest bardzo popularne w Anglii i w Chinach gdzie indziej na świecie jeszcze nie.

Gdzie w świecie wprowadzano nowe opracowania w zakresie wysokich napięć pod Pana kierownictwem?

Najwięcej projektów innowacyjnych realizowanych przez organizację CIDA- Canadian International Development Agency i IDRC- International Development Research Center wprowadzałem w Chinach w Tajlandii, Brazylii, Malezji Nowej Zelandii a także w Australii. W ramach pomocy międzynarodowej najbiedniejszym krajom między innymi w Tajlandii nadzorowałem budowę Uniwersytetu i doprowadziłem do powstania wydziału Recen.

Wykształcił Pan wielu cenionych w świecie specjalistów wysokich napięć są wśród nich między innymi byli Polacy.

Pierwszy Polak, który przyjechał robić badania naukowe na Katedrze, którą prowadziłem sam mnie odnalazł był z Politechniki w Poznaniu jeszcze wtedy, gdy pracowałem w Manczesterze. Podczas różnych konferencji naukowych, na których prezentowałem swoje referaty nawiązywałem kontakty z naukowcami prowadzącymi zajęcia na różnych Uniwersytetach. Oni rekomendowali wybitnych studentów, doktorantów, którzy marzyli o prowadzeniu badań poza granicami kraju. Uniwersytety w Kanadzie dysponują środkami na opłacenie stypendiów dla takich ludzi i ja miałem takich studentów i doktorantów z Polski około 15- tu oraz z Chin.

Kto podjął decyzję o tłumaczeniu pierwszej Pana książki na język chiński a później także kolejnej książki na japoński?

Książka w dziedzinie wysokich napięć zatytułowana High Voltage Engineering Fundamentals została wydana w roku 1967 to był pierwszy podręcznik w języku angielskim. Wdałem tę książkę będąc jeszcze w Anglii. Podręcznik zdobył popularność bardzo szybko. Książka została przyjęta jako główny podręcznik zawierający najważniejsze informacje o wysokich napięciach i ich zastosowaniu w świecie mówiącym językiem angielskim a więc w świecie dawnych kolonii angielskich. Był znany w Indiach w Pakistanie, we wszystkich krajach arabskich. W tamtych czasach Chińczycy nikogo nie pytali o zgodę. Dotarli do mojej książki uznali jej przydatność i potrzebę zapoznawania się z informacjami w niej zawartymi przez szersze grono specjalistów od wysokich napięć nie znających języka angielskiego, wiec ją bez zgody kogokolwiek przetłumaczyli i wydali. Natomiast Japończycy nawiązali kontakt bezpośrednio ze mną a także z wydawcą i tłumaczenie książki na język japoński zrobiono po uzyskaniu zgody.

O wydaniu książki przetłumaczonej na język japoński wiedziałem natomiast, że jest też w języku chińskim dowiedziałem się przypadkiem. Po wielu latach od opublikowania książki byłem w Chinach. Wchodząc na konferencję jeden z naukowców chińskich spojrzał na mój identyfikator i mówi - ja mam pana książkę i ja ją przetłumaczyłem na język chiński to było dla mnie zaskoczenie, wcześniej nic nie wiedziałem, że książka była tłumaczona.


Inna opowieść dotyczy tłumaczenia książki na język japoński. Otóż przez lata tych, którzy z Japonii studiowali w Kanadzie na moje zaproszenie trochę się uzbierało, więc któregoś roku zostałem przez nich zaproszony do Japonii. Pojechałem tam z żoną i okazało się, że moi japońscy studenci założyli tam ‘Manitoba Club”, w którym wręczyli mi egzemplarz mojej książki tłumaczony na język japoński.

Czy dziś jeszcze jest Pan aktywny i ma Pan jakieś plany?

Na emeryturę przeszedłem w roku 1995 jednak jestem zapraszany na konferencje międzynarodowe do wygłoszenia referatów w Brazylii, Japonii, Korei, w USA a także w Polsce. W Polsce ostatnio referaty wygłaszałem na konferencjach w 2007 i w ubiegłym roku. Przechodząc na emeryturę otrzymałem tytuł Dean Emeritus co oznacza, że nadal na Uniwersytecie Manitoba mam swoje biuro, zabiegam o granty dla zdolnych studentów i doktorantów, którzy z nich korzystają. Moi dwaj synowie mobilizują mnie do napisania kolejnej książki i tym razem będzie to książka napisana wspólnie z synami rozbudowana o tematykę z zakresu specjalności moich synów. Nadal utrzymuje kontakty i współpracuję z Uniwersytetami w Polsce.
 

Dziękuję za rozmowę i życzę jeszcze wielu sukcesów
Jolanta Małek Polishwinnipeg.com

Niechętni ludowej tradycji artystycznej z satysfakcją powiedzą – folklor, niech zniknie i spokój, trzeba iść z duchem czasu a nie oglądać się za siebie, bo jakie wartości może nieść ze sobą folklor?
Odpowiedzi na pytanie o wartości folkloru jest wiele a między innymi stwierdzenie faktu, że szeroko pojęta kultura, która czerpie swą treść z przebogatego folkloru polskiego, zawsze decydowała o narodowym i swoistym charakterze kultury polskiej.
Świadomi dziedzictwa kulturowego doskonale wiedzą, że folklor to ślad przeszłości narodu i jest jakością historyczną. Dla wzmocnienia więzi wspólnoty narodowej oraz podniesienia poziomu kulturalnego ludności należy udostępnić i ułatwić szerokiemu ogółowi korzystanie z dzieł sztuki dawnej i współczesnej. Muzyka, śpiew, taniec są bowiem jednym z najsilniejszych i najbardziej bezpośrednich wyrazów geniuszu narodowego.
Folklor to przecież jedno z  kryterium tożsamości narodowej- mazur, kujawiak itd.
W polishwinnipeg.com o bogactwie folkloru, tańców ludowych opowiadać będzie dobrze znana głównie wielu tancerzom zespołów ludowych w Winnipegu Ewa Bielecka.
 

KRAKOWIAK

Ten Lajkonik, nasz Lajkonik,
po Krakowie zawsze goni,
Lajkoniku laj, laj, poprzez cały kraj, kraj,
Lajkoniku laj, laj, poprzez cały kraj.

 

Dzisiaj kolejny fragment książki doktora Jerzego Pawlaka "O` Kanado! czyli zmagania lekarza emigranta". Książkę można nabyć  w sklepie Polsat.

Jedną z zalet mojej emigracji było to, że podróżowałem bardzo dużo, ale mimo
wszystko zostało mi jeszcze wiele do zwiedzenia.

Piękne plaże oraz pływanie zawsze było moją pasją.

Siedząc jako pasażer a jednocześnie lekarz, byłem przygotowany, że w kolejnej
podróży nagle usłyszę głos w megafonie:

„Czy znajduje się jakiś lekarz na pokładzie?”

Oczywiście kojarzyło mi się to z dowcipem kiedy to kapitan przez megafon zadał to
pytanie. Lekarz zgłosił się do kabiny pilota i za chwilę słychać było głos lekarza:
„Czy wśród Państwa jest jakiś pilot na pokładzie?”

Proszę sobie wyobrazić co musiało się wtedy dziać w samolocie.
 

Prawda, że świat jest naprawdę piękny.

Wracając z Frankfurtu na trzy godziny przed lądowaniem w Toronto nagle usłyszałem
głos z megafonu:

„Czy jest jakiś lekarz, dentysta albo farmaceuta na pokładzie samolotu?”

Przez moment nie mogłem zrozumieć do czego im ten dentysta lub farmaceuta
potrzebny, ale bez wahania wstałem i zameldowałem swoją obecność. Po chwili
podeszła do mnie młoda kobieta, która szeptem zaczęła mi zdradzać tajemnicę
zawartości górnego pokładu samolotu. Otóż wraz z nami było przewożonych w klatkach
14 policyjnych koni, z których jeden był w szoku. Na koniec wyszeptała, że tego konia
musimy zabić. Pomyślałem sobie dlaczego nie wołali rzeźnika i odpowiedziałem bez
głębszego zastanowienia, że nigdy nie zabijałem i nie umiem zabijać koni. Kobieta
spojrzała na mnie bezradnie. Jak się później okazało uderzyła konia w głowę obuchem
siekiery, który po tym się uspokoił. Dotarliśmy do Toronto bezpiecznie, a samolot
został otoczony wozami straży pożarnej i karetkami pogotowia. Dopiero wtedy
uzmysłowiłem sobie w jakiej groźnej sytuacji mogliśmy się znajdować. Było straszną
rzeczą, że na pokładzie samolotu przewozi się zwierzęta, które w pewnych sytuacjach
mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa całego samolotu. Sądzę, że ta kobieta
była technikiem weterynaryjnym odpowiedzialnym za los tych zwierząt.

Nie mogę zrozumieć dlaczego nie posiadała odpowiednich środków dla ich
uspokojenia. Prawdopodobnie ktoś coś przeoczył, a ja powinienem skrytykować
samego siebie za decyzję, która była nieprzemyślana i egoistyczna.
Zawsze marzyłem o dalekich podróżach i wierzyłem, że lata emerytalne spędzę
w jakimś gorącym kraju.
Pamiętam nawet jak szybko zareagowałem na ogłoszenie sprzedaży ziemi
na Hawajach. Szybki telefon do właściciela ziemi i już w kilka tygodni później
podróżowałem samochodem po dużej wyspie w poszukiwaniu tej wymarzonej działki.
Trochę smutniejszy był powrót bo nie zdecydowałem się na kupno ponieważ działka
była położona zbyt blisko atrakcji turystycznej jakim był wulkan.

Krater wulkaniczny ziejący ogniem i dymem.

Tak jak już uprzednio wspominałem sytuacja w kanadyjskiej służbie zdrowia
pogarsza się z miesiąca na miesiąc. Starzy lekarze przechodzą na emeryturę albo
„zmywają się” z tego świata. Młodzi absolwenci z odrazą spoglądają na twór lekarza
ogólnego i myślą tylko o specjalizacji lub łatwiejszym i bardziej intratnym „chlebie”
w USA.
Liczba specjalistów również maleje, bo ci ostatni mają otwartą granicę i szansę
w Stanach.

Dalej...

Współpraca Polishwinnipeg.com z  czasopismem
„Polki w Świecie”.

Kwartalnik „Polki w Świecie” ma na celu promocję Polek działających na świecie, Polek mieszkających z dala od ojczyzny. Magazyn ten kreuje nowy wizerunek Polki-emigrantki, wyzwolonej z dotychczasowych stereotypów. Kwartalnik „POLKI w świecie” ma także za zadanie uświadomić Polakom mieszkającym nad Wisłą rangę osiągnięć, jakimi dzisiaj legitymują się Polki żyjące i działające poza Polską. Czasopismo w formie drukowanej jest dostępne w całej Polsce i USA. Redaktor naczelna magazynu Anna Barauskas-Makowska zainteresowała się naszym Polonijnym Biuletynem Informacyjnym w Winnipegu, odnalazła kontakt z naszą redakcją proponując współpracę.

Nasza współpraca polega na publikowaniu wywiadów z kwartalnika „Polki w Świecie”  w polishwinnipeg.com  a wywiady z kobietami, które ukazały się w naszym biuletynie zostaną opublikowane w kwartalniku ”Polki w Świecie”.

PISARZE

Halina Gronkowska- Gartman

Zofia Monika Dove (Gustowska)

Małgorzata Kobyliński

Maria Kuraszko

Aleksander Ratkowski

Ks. Krystian Sokal

Marek Ring

Wojciech Rutowicz

Ron Romanowski

ARTYŚCI

Jan Kamieński

Wioletta Los

Jolanta Sokalska

Małgorzata Świtała

Wanda Sławik

Ewa Tarsia